کمخونی در کودکان چه علائمی دارد و چگونه قابل تشخیص است؟

کمخونی در کودکان یکی از مسائل بسیار شایع به حساب می آید. برای تشخیص این بیماری باید بدانید کمخونی در کودکان چه علائمی دارد. کودکی که دچار کمخونی است، گلبول قرمز یا هموگلوبین کافی ندارد. هموگلوبین نوعی پروتئین است که به سلولهای قرمز خون اجازه میدهد اکسیژن را به سلولهای دیگر بدن منتقل کنند.
کمخونی انواع متفاوتی دارد
کمخونی انواع متفاوتی دارد و باید بدانید برای پاسخ به پرسش کمخونی در کودکان چه علائمی دارد، در ابتدا بهتر است با انواع کمخونی کمی آشنا شوید.
کمخونی از نوع فقر آهن: در این نوع کمخونی آهن کافی در خون فرد وجود ندارد. بدن انسان ها برای تشکیل هموگلوبین به آهن نیاز دارد. فقر آهن به طور کلی شایعترین علت کمخونی در میان مردم است.
کمخونی مگالوبلاستیک: یکی از انواع کمخونی مگالوبلاستیک است. این کمخونی زمانی به وجود می آید که گلبول های قرمز خون به دلیل کمبود اسیدفولیک یا ویتامین B-12 بیش از حد بزرگ شوند. در این نوع، برای جذب ویتامین B-12 اختلالی به وجود می آید که این اختلال ساخت گلبول های قرمز را دچار مشکل می کند و باعث ایجاد کمخونی می شود.
کمخونی همولیتیک: این کمخونی زمانی رخ می دهد که گلبول های قرمز به دلایلی از بین می روند. دلایل مختلفی از جمله عفونت های جدی یا داروهای خاص باعث از بین رفتن این گلبول ها می شود.
کمخونی داسی شکل: این کمخونی نوعی هموگلوبینوپاتی است، یک نوع کمخونی ارثی که در آن سلول های قرمز خون به شکل غیر طبیعی هستند.
کمخونی کولی (تالاسمی): این کمخونی نیز نوع دیگری کمخونی ارثی، با گلبول های قرمز غیرطبیعی است.
کمخونی آپلاستیک: کم کاری مغز استخوان افراد که موفق به ساخت سلول های خونی نمی شود، علت این نوع کمخونی است.
علت به وجود آمدن کمخونی در کودکان
شاید علاوه بر این که بدانیم کمخونی در کودکان چه علائمی دارد، خوب است بدانیم که دلیل بروز آن چیست؟ به این ترتیب شناخت بهتری از این بیماری پیدا میکنیم.
به طور کلی کمخونی 3 دلیل عمده دارد:
- کمبود گلبول های قرمز خون
- عدم توانایی در تولید کافی گلبول های قرمز
- تخریب گلبول های قرمز
کمبود ارثی گلبول قرمز، عفونت ها، برخی از بیماری ها، استفاده از داروهای خاص و کمبود برخی ویتامین ها یا مواد معدنی در رژیم غذایی روزانه از عواملی هستند که موجب کاهش سطح گلبول های قرمز یا هموگلوبین می شوند و درنتیجه کمخونی ایجاد میکنند.
کدام دسته از کودکان بیشتر در معرض کمخونی هستند؟
قبل از این که بدانیم کمخونی در کودکان چه علائمی دارد بهتر است بدانیم اصلا کودکان چه زمانی ممکن است در معرض کمخونی قرار بگیرند؟ عواملی که خطر کمخونی در کودکان را افزایش میدهد عبارت است از:
- وزن نامتعادل در هنگام تولد
- زندگی در فقر
- استفاده زودهنگام از شیر گاو
- کمبود آهن، برخی ویتامین ها یا مواد معدنی در رژیم غذایی
- جراحی یا تصادفی که موجب از دست دادن خون بشود.
- بیماری های طولانی مدت، مانند عفونت ها، یا بیماری های کلیوی یا کبدی
- کمخونی ارثی، مانند کمخونی سلول داسی شکل
بررسی علائم کمخونی در کودکان
بیشتر علائم کمخونی به دلیل کمبود اکسیژن در سلول ها نمایان می شوند، همچنین باید توجه کرد که در کمخونی خفیف ممکن است علائم نمایان نشوند. شایع ترین آنها عبارت اند از:
- افزایش ضربان قلب
- اختلال در تنفس
- کمبود انرژی، یا احساس خستگی
- سرگیجه، به خصوص هنگام ایستادن
- سردرد
- زخم یا تورم زبان
- زردی پوست، چشم و دهان
- اختلال در رشد
- تأخیر در بهبود یافتن زخم ها
البته لازم به ذکر است که علائم اغلب مشکلات خونی، مانند کمخونی است به همین خاطر دانستن این که کمخونی در کودکان چه علائمی دارد، کافی نیست تا این بیماری را تشخیص دهید و پس از مشاهده علائم حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
کمخونی در کودک چگونه درمان می شود؟
درمان به مواردی چون شدت علائم، سن و سلامت عمومی، همچنین دلیل وقوع کمخونی بستگی دارد. بعضی از انواع کمخونی نیاز به درمان ندارند و بعضی ممکن است به دارو، انتقال خون، جراحی یا پیوند سلول های بنیادی نیاز داشته باشند. شما باید بدانید که کمخونی در کودکان چه علائمی دارد که گزارشی دقیق به پزشک کودک خود بدهید تا نوع کمخونی را تشخیص دهد و درمان را شروع کند.
عوارض احتمالی کمخونی در کودک
پس از دانستن این که کمخونی در کودکان چه علائمی دارد و روش های درمان آن چیست، بهتر است در مورد عوارض کمخونی بیشتر بدانیم.
عوارض کمخونی به علت ایجاد آن بستگی دارد. بعضی از این موارد عوارض کمی دارند، اما برخی دیگر ممکن است عوارض مکرر و جدی داشته باشند. برخی کمخونی ها ممکن است باعث مشکلات درد و تورم مفصل، نارسایی مغز استخوان، سرطان خون یا سایر سرطان ها بشوند.
چه زمانی باید با متخصصین تماس بگیریم؟
این که بدانید کمخونی در کودکان چه علائمی دارد بسیار ضروری است، زیرا در صورت مشاهده این علائم باید با پزشک کودک خود تماس بگیرید و اگر کودک شما از نظر کمخونی بررسی نشده است، در مورد خطر ابتلا کودک خود با متخصص صحبت کنید تا عوارض را به حداقل برسانید و بیماری را درمان کنید.
برای جلوگیری از کمخونی در فرزندم چه کاری میتوانم انجام دهم؟
هنگامی که متوجه می شوید کمخونی در کودکان چه علائمی دارد، با خود فکر میکنید که راه های جلوگیری از کمخونی چیست تا هیچ گاه علائم آن را در فرزندتان مشاهده نکنید.
برخی از انواع کمخونی ارثی است و نمی توان از آن پیشگیری کرد. اما با اطمینان از اینکه کودک شما در رژیم غذایی خود آهن کافی دارد، می توانید از کمخونی ناشی از فقر آهن جلوگیری کنید. شیر مادر، شیر خشک همراه آهن اضافه، غلات و غلات غنی شده از آهن، زرده تخم مرغ، گوشت قرمز، سیب زمینی، گوجه فرنگی و کشمش میتوانند موارد مناسبی در رژیم کودک شما باشند.